Cholesterol is een vetachtige stof, die dienst doet als een bouwsteen voor lichaamscellen en hormonen in het lichaam. Cholesterol wordt door het lichaam zelf geproduceerd, dat gebeurt in de lever en in mindere mate in de bijnieren en de darmen. Ook wordt een klein gedeelte opgenomen uit de voeding.
In het lichaam heb je twee soorten cholesterol:
– Slechte cholesterol: dit is LDL-cholesterol, deze zorgen ervoor dat de bloedvaten dichtslibben.
– Goede cholesterol: dit is HDL-cholesterol, deze maakt de bloedvaten schoon.
De hoeveelheid cholesterol wordt onder meer bepaald door wat we eten.
Het slechte cholesterolgehalte wordt verhoogd door de inname van verzadigde vetten in dierlijke producten (die zitten in bijvoorbeeld vette kaas, vet vlees, koek, gebak en snacks). Verzadigde vetten zijn meestal gestold (vast).
Het goede cholesterol (HDL) wordt verhoogt door onverzadigde vetten. Deze vetten kan je vinden in vette vis (zoals zalm, haring), noten en plantaardige oliën. Onverzadigde vetten zijn meestal vloeibaar (zoals olijfolie).
Het is belangrijk een goed evenwicht te vinden tussen goede en slechte cholesterol. Iemand kan een hoog LDL- (dus slecht) cholesterolgehalte hebben, maar daarbij ook een hoog DL- (en dus goed) cholesterolgehalte. Dit compenseert elkaar, en zo heeft die persoon niet per sé een te hoog cholesterolgehalte. Toch zijn er grenswaarden aan de hoeveelheid cholesterol in het bloed.
Te veel aan LDL-cholesterol in het lichaam wijst op een te hoog cholesterolgehalte. Dit vormt een risico op een hart- en vaatziekten. Voorbeelden van deze ziekten zijn: een beroerte, een hartinfarct, etalagebenen (vernauwing van de slagaderen naar de benen). Omgekeerd, bij een hoog gehalte aan goede, HDL-cholesterol, wordt het risico op hart- en vaatziekten verlaagd.
Het cholesterolgehalte bij de mens is voor een deel erfelijk bepaald, maar ook voeding heeft een grote invloed op het cholesterolgehalte.
Vette etenswaren, zoals kaas, eidooiers, vet vlees, koeken, gebakjes, snacks… zijn nefast voor je cholesterolgehalte. Beter is deze producten te vervangen door hun magere varianten (magere of halfvole melk, mager vlees, magere kaas, …). Ook overgewicht kan het cholesterolgehalte doen verhogen, zeker buikvet is nadelig.
Onverzadigde vetten zijn dan weer goed voor het cholesterolgehalte. Het is dan ook aangeraden 1 à 2 maar per week vis te eten, dit is goed voor het hart en de bloedvaten. Ook groenten, fruit, magere zuivelproducten en volkoren graanproducten bevorderen een goede cholesterol.
cholesterol, goede cholesterol, slechte cholesterol Als je de verschillende soorten acne kent, weet je beter wat je kan doen tegen littekens. Acne of puistjes ontstaan doordat haarzakjes of poriën gevuld geraken met olie of dode huidcellen. Zo kunnen bacteriën zich ontwikkelen en kan de huid ontsteken. Daarom wordt het rood, en ontstaan er puistjes.
– Milde acne. Deze vorm is het meest voorkomend, en wordt gekenmerkt door witte of zwarte puntjes.
– Milde tot erge acne. Hier is de acne iets roder en ontstoken, met een wit centrum.
– Erge acne, waarbij zich knobbeltjes vormen onder de huid. Deze vorm doet littekens ontstaan, en moet dus goed behandeld worden. Een snelle behandeling zorgt ervoor dat er zo weinig mogelijk littekens ontstaan. Je kan dus best een dokter of dermatoloog opzoeken.
De roodheid en korstjes die gevormd worden door acne zullen normaal goed genezen en hebben geen verdere behandeling nodig. Als je ze uitduwt, heb je echter wel meer kans op een ontsteking. Smeer geen lotions of zalfjes zonder dat de dokter die voorschrijft. Die verergeren vaak de acne en zorgt ervoor dat ze gemakkelijker ontsteken.
Een behandeling van de littekens van acne begint bij het behandelen van de acne zelf. Daarna kunnen de littekens aangepakt worden.
De behandeling van acne kan gebeuren aan de hand van:
– Een milde peeling, waardoor de huid gereinigd wordt en de huid zachter wordt.
– Een laserbehandeling die uitgevoerd wordt bij de dokter of dermatoloog. De buitenste huidlaag wordt onder lokale verdoving weg gehaald. Daardoor wordt de huid zachter en verdwijnen de puistjes. Deze behandeling kan van enkele minuten tot een uur duren.
– Een behandeling met een speciaal borsteltje, dat de bovenste huidlaag weghaalt. Deze behandeling is ingrijpender, en het duurt langer voordat het geneest. De genezing kan van 10 dagen tot 3 weken duren.
– Een gefractioneerde laserbehandeling. Deze behandeling werkt beter dan de klassieke laserbehandeling. Het neemt het weefsel niet weg, waardoor het minder lang tijd nodig heeft om te genezen.
Naderhand kunnen de littekens behandeld worden. Een operatie kan bijvoorbeeld de littekens wegnemen.
acne, jeugdpuistjes, littekens, puisten Een shock krijg je doordat je bloedcirculatie faalt. Bloed staat in om zuurstof naar de vitale organen te brengen. Als de bloedcirculatie stopt krijgen deze vitale organen geen of niet genoeg zuurstof, waardoor ze kunnen stilvallen. Een shock is dus levensgevaarlijk.
De bloedcirculatie kan falen door:
– Veel bloed te verliezen op een korte tijd
– Veel over te geven
– Erge brandwonden op te lopen
– Een hartaanval
– Een bacteriële infectie
– Een allergische reactie
In het geval dat iemand rondom je een shock heeft, moet je zo snel mogelijk de hulpdiensten bellen. Deze soort shock is niet hetzelfde als een emotionele shock, die je ook kan hebben nadat je een ongeval gehad hebt.
Doordat een shock levensgevaarlijk is, is het belangrijk dat je de symptomen van een shock leert herkennen. Deze zijn:
– Een plotse bleekheid, koud aanvoelen en een klamme huid
– Zweten
– Snel en oppervlakkig ademhalen
– Zich zwak en draaierig voelen
– Heel veel dorst hebben
– Geeuwen en zuchten
Als je deze symptomen herkent bij jezelf of bij anderen, moet je zo snel mogelijk de hulpdiensten bellen. Professionele hulpdiensten zullen ervoor zorgen dat de bloedcirculatie zich terug normaliseert, en je geen schade oploopt aan de vitale organen.
Als iemand een shock heeft moet je zo snel mogelijk de ziekenwagen bellen. Behandel indien mogelijk de grootste problemen zelf. Zorg er bijvoorbeeld voor dat de patiënt zo weinig mogelijk bloed verliest. Leg de patiënt neer, met de benen omhoog. Zo kan er genoeg zuurstof naar de hersenen gevoerd worden. Leg een jas of deken op de patiënt, zodat deze niet onderkoeld geraakt. Zorg er echter ook wel voor dat de patiënt niet te warm heeft en zich niet benauwd voelt.
Stel de patiënt gerust, zodat hij zich niet onnodig opwindt. Als de patiënt niet kan ademen of moeilijkheden ondervindt om te ademen, geef je hem best een mond-op-mond-beademing. Wacht met het geven van voedsel of drinken, want dat zou schadelijk kunnen zijn. Als je deze handelingen uitvoert, en je de hulpdiensten gebeld hebt, kan je verder niets anders doen dan wachten.
eerste hulp, shock Dwarslaesie is een aandoening waarbij er door een operatie of een trauma schade opgelopen is aan de ruggengraat. De ruggengraat is een zeer belangrijk deel van het lichaam. Het stuurt informatie van de hersenen door naar de zenuwen, waardoor informatie terecht komt in de lichaamsdelen. Schade aan de ruggengraat zorgt er dus voor dat er enkele belangrijke functies wegvallen.
Deze aandoening komt het meest voor bij jongemannen. Dat komt doordat zij vaak roekeloos gedrag vertonen. In feite kan iedereen, van elke leeftijd en etniciteit, schade oplopen aan de ruggengraat.
De schade aan de ruggengraat kan veroorzaakt worden door verschillende soorten ongelukken:
– Een auto-ongeluk
– Een ongeluk bij het duiken
– Het slecht neerkomen bij een val
– Een ongeval bij het sporten
– Een ongeval thuis, tijdens het huishouden
Verder kan de schade ook veroorzaakt worden door een tumor of bloedklonter in de ruggengraat.
Afhankelijk van de plaats in de ruggengraat waar het probleem zich voortdoet, zullen enkele functies wegvallen:
– Bij een breuk in het bovenste deel van de nek zal de patiënt het moeilijker hebben met ademhalen. Mogelijk moet hij ademhalen met de hulp van speciale apparatuur.
– Bij een breuk in het onderste deel van de nek kan je de armen probleemloos bewegen, maar zal het moeilijker zijn de vingers te bewegen. Schrijven, rijden met de auto en werken zal je dus moeten doen met speciale hulpmiddeltjes.
– Bij een probleem in de onderrug zal het gevoel vanaf de heupen wegvallen. Patiënten zitten in dat geval in een rolstoel. Ze moeten hun auto, huis, badkamer, en andere , aanpassen, maar kunnen wel zo goed als onafhankelijk leven.
Er zijn veel gradaties van functieverlies. Dit is niet steeds afhankelijk van de ernst van de breuk of problemen in de ruggengraat. Met de juiste toestellen kunnen deze mensen een volwaardig leven leiden. Ook een aantal aanpassingen in het openbare leven zorgt ervoor dat ze ook daar kunnen functioneren. Publieke gebouwen, winkels, theaters, restaurants en het openbaar vervoer zou een aantal aanpassingen moeten ondergaan zodat ook deze mensen daar probleemloos zich kunnen verplaatsen.
Mensen met een probleem aan de ruggengraat hebben vaak ook deze bijkomende problemen:
– Een infectie aan de urineleider
– Nierstenen
– Spasmen van de spieren
– Doorligwonden
– Snelle temperatuursschommelingen
– Autonome hyperreflectie of dysreflectie. Die aandoening wordt veroorzaakt door een opgezwollen blaas, darm of doorligwonden. Het wordt gekenmerkt door koorts, een hoge bloeddruk, een tragere polsslag en flauwvallen.
dwarslaesie, ruggengraat 1 op 80 kinderen is een tweeling. De laatste 50 jaar is dit cijfer gestegen. Dat komt door de steeds meer voorkomende vruchtbaarheidsbehandelingen, waardoor steeds meer tweelingen geboren worden. Een behandeling zoals IVF zorgt er immers voor dat het risico op een tweeling stijgt tot 25%. Hoe ouder de moeder, hoe meer kans op een tweeling. Bij een moeder ouder dan 35 jaar is er 21,7% kans op een tweeling, bij een moeder ouder dan 45 is de kans tot 56,7%.
Er zijn twee soorten tweelingen: identieke, en niet-identieke tweelingen.
Bij identieke tweelingen gaat het om 1 eicel die tijdens de celdeling gesplitst is in 2. Daardoor hebben beiden dezelfde genen en dus ook hetzelfde geslacht en uiterlijke kenmerken.
Bij een niet-identieke tweeling gaat het om 2 bevruchte eicellen die zich geplaatst hebben in de baarmoeder. De kinderen lijken in dat geval slechts evenveel op elkaar als op hun andere broers of zussen.
Een identieke tweeling kan bij iedereen voorkomen. Je hebt niet meer kans op een identieke tweeling als iemand in je familie er ook een is. Onafhankelijk van etniciteit komt deze soort van tweeling even veel voor.
De kans op een niet-identieke tweeling is wel gebonden aan families en etniciteit. Je hebt meer kans als je iemand in de familie hebt die een tweeling is, of als de vrouw op oudere leeftijd zwanger wordt. De kans op niet-identieke tweelingen wordt doorgegeven via de vrouwelijke bloedlijn. De zwarte populatie heeft meer kans op niet-identieke tweelingen.
Aan de hand van een DNA-test na de geboorte kan gezien worden of het gaat om een identieke of een niet-identieke tweeling.
Ook aan de hand van de placenta kan gezien worden of de tweeling al dan niet identiek is. Bij alle twee-eiige tweelingen en 1/3 van de eeneiige tweelingen hebben de baby’s elk een eigen placenta en een eigen vruchtvlies amnion (buitenste vruchtvlies) en chorion (binnenste vruchtvlies). Bij 2/3 van de eeneiige tweelingen delen de baby’s 1 placenta en amnion, maar hebben wel een eigen chorion. 1% van alle tweelingen deelt ook het binnenste vruchtvlies.
tweeling, tweelingen, zwanger, zwangerschap Sommige mensen zijn allergisch voor huisstofmijt, anderen mogen geen noten eten en nog anderen hebben helemaal geen last van allergieën. Allergisch zijn voor een bepaalde stof of voedingsbestanddeel kan zo zijn gevolgen hebben. Het kan leiden tot frustraties en allerlei ongemakken. Gelukkig bestaan er middelen die kunnen helpen. Antihistaminica zijn een voorbeeld van geneesmiddelen die allergische reacties onderdrukken.
Antihistaminica worden meestal gebruikt om de symptomen van allergische reacties onder controle te houden. In deze omstandigheden werken ze door het voorkomen van de acties van histamine, dat is een stof die geproduceerd wordt door het lichaam als onderdeel van haar natuurlijke afweer. Het wordt opgeslagen in de cellen genaamd mestcellen, in bijna alle weefsels van het lichaam, en wordt vrijgegeven wanneer het lichaam reageert op een vreemde stof (bekend als een allergeen, een stof waar iemand allergisch voor is).
De vrijgekomen histamine bindt aan zijn receptoren (H-1-receptoren), waardoor een kettingreactie veroorzaakt wordt. Deze reactie zorgt voor een toename van de bloedtoevoer en de vrijlating van andere chemische stoffen die bijdragen tot allergische reacties. Jeuk is één van de resultaten. Antihistaminica werken door het blokkeren van histaminereceptoren en hebben dus een vermindering van de reacties die leiden tot jeuk als gevolg. Dit kan een bevrijdend effect hebben voor de persoon die allergisch is.
Zwangere vrouwen moeten antihistaminica vermijden, tenzij anders voorgeschreven door de arts. De veiligheid van deze middelen tijdens een zwangerschap is niet volledig vastgesteld. Ze mogen alleen gebruikt worden als de voordelen opwegen tegen eventuele risico’s voor de baby.
Ook kinderen jonger dan twee jaar, nemen best geen antihistaminica in. Een aantal bestanddelen van de middelen zijn niet geschikt voor hen.
Mensen met een lever- of nierziekte mogen enkel een lage dosis gebruiken, maar dit hangt af van het type geneesmiddel dat is voorgeschreven.
Alle geneesmiddelen hebben mogelijke bijwerkingen, maar dat wil niet zeggen dat je die noodzakelijk zal ondervinden. De neveneffecten van antihistaminica treden vaker op bij kinderen en jongeren. Slaperigheid, wazig zien, hoofdpijn, duizeligheid en een droge mond zijn enkele voorbeelden van mogelijke bijkomende effecten.
allergie, antihistaminica Winterse gewichtstoename is niet enkel een mythe. De meeste mensen krijgen er een halve kilo bij tijdens de wintermaanden. Dit lijkt misschien niet veel te zijn, maar over een tijdspanne van verschillende jaren tellen de kilo’s op. Het meest verontrustende aspect is dat deze kilo’s niet lijken te verdwijnen na de winterperiode.
Ten eerste zorgen het koud weer en de korte dagen ervoor dat mensen niet zo vaak buiten komen en dus ook minder bewegen. Als je binnen blijft, is de verleiding groter om koekjes en snoepjes te eten. Een gebrek aan fysieke activiteiten zorgt ervoor dat de calorieën niet verwerkt worden.
Ten tweede valt de kerst- en nieuwjaarsperiode tijdens de wintermaanden. Tijdens deze dagen wordt er ook veel gedronken en gegeten. Sommige mensen maken van deze dagen een wekenlang eetfestijn. Daarna de kilo’s weg werken, lijkt een heel moeilijke taak te zijn.
Er zijn enkele eenvoudige dingen die je kunt doen om niet bij te komen tijdens de winterperiode:
1. Zorg voor gezonde voeding in huis. Als je geen koeken en snoep in huis hebt, zul je die ook niet kunnen opeten. Probeer dus in de winkel aan de verleiding te weerstaan. Eet ook niet elke dag dezelfde dingen. Houd in het oog dat je genoeg mineralen en vitaminen inneemt.
2. Ook al is het koud buiten, probeer toch om genoeg te bewegen. Je kunt genoeg sporten binnen beoefenen: dansen, zwemmen en fitness zijn hier mooie voorbeelden van. Daarnaast kan een winterse wandeling veel deugd doen en opnieuw de nodige energie geven. Sneeuwballengevechten zijn de ideale manier om plezier en beweging te combineren.
3. Drink veel water en thee. Warme dranken zoals chocolademelk zullen alleen maar voor meer overtollig vet zorgen. Thee kan helpen om je warm te houden, net als een kommetje soep. Door twee liter water op een dag te drinken, kun je komaf maken met bijkomende kilo’s.
De winterkilo’s zijn moeilijk weg te werken. Het is dus beter te voorkomen dat er extra gewicht bijkomt, dan te denken dat je het achteraf wel kunt wegwerken. Probeer dus om preventief te zijn in de wintermaanden!
aankomen, gewicht, gewichtstoename, kilos, winter Het rusteloze benen-syndroom (of kortweg RBS) is een neurologische aandoening die ongemakkelijke gevoelens veroorzaakt in de benen. Het syndroom komt vrij veel voor: 8,5% van de bevolking wordt erdoor getroffen. Het kan erg veel hinder en ongemakken met zich meebrengen. RBS kan zowel bij vrouwen als mannen voorkomen, maar toch heeft het syndroom de neiging om meer vrouwen te treffen. De aandoening komt ook vaker voor bij oudere mensen dan bij jongere personen. De symptomen worden hardnekkiger bij het ouder worden.
De precieze oorzaak van het syndroom is nog niet gekend. Er bestaat wel een vermoeden dat de symptomen optreden doordat er een verstoorde werking is van bepaalde zenuwcellen in het deel van de hersenen dat instaat voor de besturing van de spierbewegingen. Deze zenuwcellen staan in voor de aanmaak van dopamine.
Dopamine is een chemische stof die een cruciale rol speelt bij het doorgeven van signalen tussen verschillende hersencellen. Het dopaminesysteem is dus verstoord, net als bij de ziekte van Parkinson. RBS en de ziekte van Parkinson hebben waarschijnlijk dezelfde neurochemische basis. Toch is nog niet aangetoond dat er een verband bestaat tussen beide aandoeningen.
Deze vorm van het syndroom komt vaak voor in de vroege volwassenheid. Aanvankelijk zijn de symptomen mild en zeldzaam, maar deze worden in de latere jaren ernstiger en komen ook meer voor. Het primaire rusteloze benen syndroom kan leiden tot slaapproblemen en een verstoord slaapritme. De oorzaak van primaire RBS is niet duidelijk
De tweede vorm van het syndroom doet zich voor als een complicatie van een andere gezondheidstoestand, zoals bloedarmoede door ijzertekort, nierfalen en de ziekte van Parkinson.
Bij primaire RBS is de oorzaak niet duidelijk, bij secundaire RBS wel. Daarom kan er alleen in het laatste gevoel iets aan gedaan worden. In het eerste geval kunnen enkel de symptomen behandeld worden. Het is vooral een kwestie van levensstijl, slaaphygiëne en lichaamsbeweging. Door goed om te gaan met deze drie elementen, creëer je een gezond levenspatroon. Op die manier kun je de klachten van het RBS verminderen.
benen, restless legssyndroom, rusteloze benen We slapen om uit te rusten. Een uitgeslapen persoon presteert beter en heeft ook meer energie. Er zijn twee soorten mensen: de ene is een vroege vogel en kan zich onmiddellijk in veeleisende activiteiten storten, de andere heeft een lange opwarmingsperiode nodig om uit zijn slaap te komen.
Vroeg ontwaken wordt in verband gebracht met een groot concentratievermogen, een druk leven en meer heisa ervaren tijdens de dag. Ook meer boosheid en minder energie aan het eind van de dag, zijn kenmerken van vroege vogels. Mensen die later ontwaken zouden meer ontspannen zijn en het minder druk hebben.
Vroege vogels zouden daarnaast vaker last hebben van een verkoudheid, spierpijn, stemmingswisselingen en hoofdpijn.
Er is geen optimaal tijdstip om op te staan in de ochtend. Maar als je veel stress ervaart, kunnen 20 of 30 minuten langer slapen wonderen doen. Zoals iedereen wel weet, verschillen mensen onderling in de behoefte aan slaap. De ene kan zich op en top fris voelen na zes uur slaap, de andere heeft minimum acht uren nodig om zich goed te voelen. Iedere mens heeft een basishoeveelheid slaap nodig om goed te functioneren. Het gemiddelde voor volwassen zou 8,1 uur per dag bedragen. De meeste mensen slapen minder als ze ouder worden.
Als mensen de kans krijgen om te slapen, zullen ze dat in de meeste gevallen ook doen. Kinderen klagen soms dat ze te vroeg naar bed moeten, volwassenen zullen juist elke kans grijpen om meer te kunnen slapen. Een ‘powernap’ tijdens de middag kan helpen om je terug fitter te voelen. Dan slaap je een tien à twintigtal minuutjes. Deze korte hoeveelheid aan slaap helpt je om terug de nodige energie te vinden. Je hoeft zo’n powernapje maar eens uit te proberen! Je zal ervan overtuigd zijn dat het werkt.
Maar of je nu een vroege vogel bent of juist iemand die laat ontwaakt, je hebt je slaap nodig. Zonder slaap kan je niet functioneren. Algemeen genomen slapen mensen ook graag, ze houden ervan om eens uit te rusten. Slaap is dan ook onontbeerlijk: we kunnen niet zonder.
slaap, slaapproblemen, slapen De ischiaszenuw begint in de onderrug en loopt helemaal naar beneden door de benen. Het is de langste zenuw in het menselijke lichaam.
Wanneer deze zenuw samengedrukt wordt, spreekt men van ischias. Deze aandoening gaat vaak gepaard met hevige pijn.
De pijn kan over de hele lengte van de zenuw gevoeld worden. De aandoening kan zich op verschillende manieren uiten:
– Gevoelloosheid
– Scherpe pijn
– Branderig gevoel
– Tintelend gevoel
– Gevoel van verzwakking op een specifieke plaats
– Pijn bij het niezen of hoesten
Bij beweging kan de pijn verergeren. Sommige patiënten geven daarenboven aan dat de pijn ’s nachts heviger is.
Ischias wordt meestal veroorzaakt door een rughernia. Dit is een aandoening waarbij een tussenwervelschijf uitstulpt. Hierdoor kunnen zenuwen gekneld geraken waardoor hevige pijn kan ontstaan of de zenuwen zelfs kunnen uitvallen.
Door draaiende bewegingen, zwaar tilwerk, zwangerschap of overgewicht kunnen de wervelschijven verzwakken. Wanneer dit het geval is, kan de verzwakte schijf gaan uitstulpen. Indien het uitsteeksel tegen de ischiaszenuw duwt, kan ischias ontstaan.
De huisarts test de patiënt in kwestie doorgaans op flexibiliteit van het lichaam en controleert de spieren. Bijkomend kan hij of zij overgaan op een CT-scan of röntgenfoto’s.
In de meeste gevallen gaat ischias na een paar dagen vanzelf weer weg. Een operatie dringt zich enkel op wanneer de pijn aanhoudt en de ischias niet lijkt weg te trekken. De chirurg zal een deel van het uitsteeksel verwijderen waardoor het niet langer tegen de ischiaszenuw aanduwt.
ischias, rug, rugpijn