Voor niet-rokers is het een evidentie, een morele kwestie zelfs: «zoiets doe je niet». In tijden waarin we het roken stapsgewijs hebben verbannen uit openbare gebouwen, restaurants en binnenkort waarschijnlijk ook cafés, is het idee van een rokende zwangere vrouw voor velen onaanvaardbaar. Dat het gevaarlijk is voor het ongeboren kind, dat weet iedereen, maar wat zijn nu de precieze risico’s? We zetten er even enkele op een rijtje.
1. Het ongeboren kind is met de moeder verbonden via de placenta of moederkoek. «Ik eet nu voor twee», hoor je vaak zeggen. Maar het kind consumeert alles wat de moeder consumeert, het drinkt en rookt ook mee. Via de placenta komt het in aanraking met de kankerverwekkende stoffen die tabak bevat. Ook met alcohol kan men best voorzichtig zijn.
2. Naast het gekende verhoogde risico op kanker zijn er nog vele, minder gekende gevolgen, op korte en langere termijn. Roken verhoogt bijvoorbeeld ook de kansen op complicaties bij de zwangerschap, miskramen en wiegendood. Verder krijgt het kind in de baarmoeder teveel koolstofmonoxide binnen en te weinig zuurstof, wat rechtstreeks leidt tot een verminderde groei en een lager geboortegewicht. Dit beïnvloedt ook de ontwikkeling van de hersenen van de foetus en kan later leiden tot leerproblemen. Kortom, het kind draagt de gevolgen zijn hele leven mee.
3. Roken tijdens de zwangerschap heeft niet enkel betrekking op de moeder, maar ook op de vader! Ook passief meeroken is schadelijk voor het kind en verhoogt de kansen op groeiproblemen en een lager geboortegewicht. Wie er de internetfora voor zwangere vrouwen op naleest, ziet dat stoppen met roken tijdens de zwangerschap vaak nog moeilijker is wanneer de partner rookt. Samen stoppen en elkaar blijven aanmoedigen blijft de beste oplossing.
Roken is iets waarvoor jij kiest en je kind niet, zegt men vaak. Maar daarbij vergeet men soms iets te snel dat het gaat om een verslaving, iets waar je mee worstelt. De rokende moeder, die (te?) snel met de vinger gewezen wordt, is meer gebaat met ondersteuning en begrip van haar omgeving. Iedereen kan dus bijdragen aan de gezondheid van het kind.
baby, roken, stoppen met roken, zwanger, zwangerschap Druggebruik tijdens de zwangerschap klinkt als een marginaal verschijnsel, dat bij velen spontaan beelden van junks en naalden oproept. Maar wat met een pintje, een kop koffie, een slaappilletje? Ook het gebruik van sociaal meer aanvaarde middelen als alcohol, cafeïne en kalmeermiddelen kunnen hun sporen nalaten in de ontwikkeling van het kind. Hier gaan we er even verder op in.
Alcohol mag dan wel een sociaal aanvaard genotsmiddel zijn, de lijst met mogelijke gevolgen van (overmatig) alcoholgebruik tijdens de zwangerschap is niet te overzien. Het gaat hier zowel over fysieke aandoeningen, zoals hersenschade en misvormingen, als over lange termijn problemen zoals aandachtstoornissen. Niemand kan precies zeggen waar de grens ligt tussen matige en overmatige consumptie, maar regelmatig alcohol drinken kan je best achterwege laten, voor de gezondheid van je kind.
Wat cafeïne betreft, zijn artsen het er over eens dat het gebruik tijdens de zwangerschap best zoveel mogelijk beperkt wordt. Overmatige consumptie verhoogt de kansen op een miskraam en kan de bloedstroom naar de placenta of moederkoek verminderen. De cafeïne kan ook rechtstreeks inwerken op de ontwikkeling van het kind. Tijdens de zwangerschap wordt de stof trager afgebroken. Ze blijft dus langer in het bloed circuleren.
Kalmeer –en slaappillen lijken onschuldig, maar het kind kan er in de buik fysiek afhankelijk van worden. Na de geboorte uit dit zich in ontwenningsverschijnselen zoals koorts, slaapstoornissen, ademhalingsmoeilijkheden en eetproblemen.
De gevolgen van cannabisgebruik door zwangere moeders zijn niet eenduidig. Sommige studies zien verbanden met groeiproblemen van de foetus en stoornissen in de ontwikkeling van het zenuwstelsel. De precieze schade is echter nog niet duidelijk aangetoond.
Het gebruik van opiumderivaten zoals morfine en heroïne tijdens de zwangerschap is zeer schadelijk, zowel voor de moeder als het kind. De moeder stelt zich bloot aan aandoeningen als hart –en longziekten, diabetes en hepatitis en het risico op een miskraam is groot. Ook na de geboorte ligt de sterftegraad bij kinderen van heroïnegebruikers aanzienlijk hoger.
Ook hier is het gevaarlijk om abrupt met deze middelen te stoppen tijdens de zwangerschap, omdat het kind er in de baarmoeder afhankelijk van is geworden. Om de risico’s op ontwenningsverschijnselen bij zowel ongeboren kind als moeder te verkleinen, kan je best stapsgewijs afbouwen met een vervangend middel als methadon.
Bij eender welk middelengebruik mag je niet vergeten dat het ongeboren kind alles consumeert wat de moeder consumeert. Alle schadelijke stoffen die een moeder binnenkrijgt, vinden via de placenta ook hun weg naar de foetus. Die is in volle ontwikkeling en dus veel kwetsbaarder dan de volwassen moeder!
druggebruik, drugs, zwanger, zwangerschap Voor vele jongeren zijn jeugdpuistjes een echte gesel. De adolescentie is al geen eenvoudige periode… en dan word je nog eens wakker met je hoofd vol puntjes en stippen. Gelukkig zijn er veel behandelingen, de ene al wat ingrijpender dan de andere. Hier zetten we er drie op een rijtje.
Crèmes, lotions, gels…wondermiddelen tegen jeugdpuistjes bestaan niet, wees dus realistisch en blijf kritisch ten opzichte van de tientallen producten die zich voorstellen als «de définitieve oplossing». Ook geduld is noodzakelijk, aangezien alle behandelingen tijd nodig hebben om in te werken. De meeste vrij verkrijgbare producten werken op een gelijkaardige manier. Zij drogen het huidoppervlak uit en doden de bacteriën die de puistjes veroorzaken. Een vaak voorkomend bestanddeel in anti-puistenmiddeltjes is benzoylperoxide. Het percentage benzoylperoxide moet op het etiket vermeld staan en kan erg variëren. Je kan best beginnen met producten met een laag percentage van deze stof, om daarna over te schakelen op iets sterkers, indien het niet helpt. Dit gradueel opbouwen zorgt ervoor dat je huid niet geïrriteerd reageert op de benzoylperoxide.
Wanneer vrij verkrijgbare producten niet helpen, raadpleeg je best je arts. Deze kan medicatie voorschrijven. Het gaat dan om antibiotica, stoffen die effectief maar ingrijpend op het lichaam inwerken. Het is dus aangeraden er voorzichtig mee om te springen en de behandeling goed op te volgen. Een antibioticakuur moet je sowieso uitnemen, ook al verdwijnt de acne halverwege. Wanneer je een kuur niet volledig afwerkt, kan de acne achteraf opnieuw opduiken! Lichte vormen van jeugdpuistjes worden vaak behandeld met antibiotische lotions of crèmes, terwijl je voor zwaardere vormen eerder orale antibiotica voorgeschreven zal krijgen.
De meest drastische behandeling, ten slotte, is een behandeling met vitamine A. Zo’n kuur wordt pas voorgeschreven door een specialist wanneer alle vorige remedies gefaald hebben. Deze vitamine regelt de olieproductie en bevordert de vernieuwing van huidcellen. Een behandeling met vitamine A moet je zeer nauwkeurig opvolgen. Ze duurt ongeveer vier tot zes maanden en kan gepaard gaan met bijwerkingen als een bloedneus, spierpijnen, droge huid en droge of gebarsten lippen. Vrouwen moeten dan ook contraceptie gebruiken tijdens deze periode, omdat de behandeling tijdens een zwangerschap de foetus zou kunnen beschadigen.
Tot een vitamine A behandeling hoeft het vaak niet te komen. De meeste mensen hebben genoeg aan antipuistenmiddeltjes of antibiotica. Bij eender welke behandeling is het echter belangrijk goed op te volgen of de acne verdwijnt of niet. Indien het gebruikte middel niet werkt, raadpleeg dan je arts. Tot slot helpen we nog even een fabeltje uit de wereld: je gezicht heel vaak wassen haalt niet veel uit, integendeel, zo droog je je huid uit en maak je hem nog gevoeliger. Regelmatig (tweemaal daags) wassen met weinig zeep is voldoende.
acne, huid, jsugdpuistjes, puberteit, uitslag Tetanus of kaakklem is een ziekte die veroorzaakt wordt door de bacterie Clostridium tetani. Als deze bacterie in een wonde terechtkomt (bijvoorbeeld via straatvuil), kan men een tetanusinfectie oplopen.
Clostridium tetani komt voor in de darmen van paarden en andere planteneters, die er geen tot weinig last van hebben. In de vorm van sporen in de uitwerpselen kan deze bacterie zich in de omgeving verspreiden en zo in open wonden van mensen terechtkomen. De sporen kunnen jaren overleven en worden slechts gedood door direct zonlicht. Mensen kunnen elkaar dus niet met tetanus besmetten.
De incubatietijd ligt tussen twee dagen en een paar weken. Hoe snelle de symptomen naar boven komen, hoe slechter de prognose. Het eerste symptoom van tetanus is stijfheid van een kaakspier. Dit kan verergeren tot pijnlijke spierkrampen en -spasmen. Vervolgens verergeren slik- en ademhalingsproblemen de toestand van de patiënt. De spasmen kunnen spontaan ontstaan, maar kunnen ook het gevolg zijn van uitlokkende factoren als hard geluid of fel licht.
De behandeling van de ziekte is afhankelijk van de ernst van de ziekte. Om de tetanusbacterie te verwijderen, moet wondverzorging gebeuren. Antibiotica worden toegediend om de bacteriën te doden. Er wordt ook antitoxine toegediend. De meeste patiënten overleven de ziekte, mits een goede behandeling. Patiënten moeten vaak langdurig onder narcose of kunstmatige beademing krijgen.
In België wordt tegenwoordig iedereen ingeënt tegen het virus. De eerste inenting krijg je op de leeftijd van drie maanden, de opvolginentingen met een maand tussentijd. Op de leeftijd van 13 maanden en 5 jaar krijg je hervaccinaties. Daarna moeten de vaccinaties om de tien à twintig jaar herhaald worden.
kaakklem, tetanus Een wespensteek kan erg vervelend zijn, maar is in de meeste gevallen niet echt gevaarlijk, tenzij je er allergisch voor bent. In dat geval kan een wespensteek zelfs dodelijk zijn.
De steek veroorzaakt een brandende, scherpe pijn. Meteen na de steek ontstaat roodheid en zwelling van de huid. Enkele uren na de steek neemt de zwelling weer af.
Als iemand door meerdere wespen gestoken wordt, kan de grote hoeveelheid gif in zijn lichaam leiden tot lage bloeddruk, zware hoofdpijn of shock.
Een allergische reactie op een wespensteek kan lokaal zijn, waarbij er meer roodheid en zwelling optreedt dan normaal het geval zou zijn. De roodheid en de zwelling houden dan ook langer aan. Een systematische reactie kan leiden tot galbulten over het hele lichaam, oedeem in de keelholte en lage bloeddruk, een snelle pols en een shocktoestand waaraan mensen zelfs kunnen overlijden.
Stap 1: angel verwijderen
Als er nog een angel te zien is op de plaats van de steek, is de kans groot dat je door een bij gestoken bent en niet door een wesp. De angel kan je verwijderen met je nagel, een zakmes of een stukje papier waarmee je over je huid schraapt. Probeer niet te knijpen, want dan komt er nog meer gif vrij.
Stap 2: verzacht de pijn en jeuk
Een verzachtende zalf kan de jeuk en de pijn lichtjes verminderen. Om de zwelling tegen te gaan, kan je een ijszak tegen de opgezwollen plek leggen. Maar uiteindelijk is het vooral een kwestie van geduld.
wesp, wespensteek Je bent verkouden en kan weer niet stoppen met hoesten. Vervelend, maar kan je eigenlijk iets doen tegen de hoest? En wat dan precies?
Vastzittende hoest: deze wordt veroorzaakt door vastzittend slijm of andere deeltjes die zo een prikkel tot stand brengen.
Droge hoest (kriebelhoest): is het gevolg van irritatie van de slijmvliezen van de luchtwegen. Dat kan bijvoorbeeld komen door droge lucht, roken of allergische prikkels. In dit geval is er geen sprake van allergische prikkels.
– Rook niet en vermijd rokerige ruimtes.
– Drinken kan tijdelijk verlichting bieden. Een slijmhoest kan het slijm vloeibaar maken, zodat het gemakkelijker kan worden afgevoerd.
– Verhoog de vochtigheid van de lucht, bijvoorbeeld door bakjes met water op de radiatoren te plaatsen.
– Stomen (vochtige, warme lucht inademen) kan verlichting brengen. Doe een liter water in een kom, leg een handdoek over je hoofd en ga erboven hangen. Eventueel kan je er een menthol- of eucalyptusmiddeltje aan toevoegen. Adem de lucht een tiental minuten in. Herhaal het stomen een aantal keer per dag.
Hoestsiroop is in de meeste gevallen niet aan te raden. Als je vastzittende hoest probeert te onderdrukken, voorkom je dat slijm en ziektekiemen het lichaam verlaten. Bij droge hoest kan hoestsiroop soms wel aan te raden zijn. Hoest is een symptoom dat vanzelf verdwijnt en we dus niet mogen onderdrukken. Een zware en aanhoudende hoest kan in zeldzame gevallen op een longaandoening wijzen en moet onderzocht worden door een dokter.
hoest, hoesten Vrouwen worden op steeds latere leeftijd zwanger. Na je 35ste nog zwanger worden van een gezonde baby is in veel gevallen helemaal geen probleem. Toch zijn er ook een aantal risico’s aan verbonden.
Na je 35ste zwanger worden, brengt bepaalde risico’s met zich mee:
Het kan langer duren voor je zwanger wordt.
Je wordt geboren met een bepaald aantal eicellen, en die verminderen in kwaliteit als je zwanger wordt. Ook als je menstruatie nog regelmatig is, kan je minder vaak een eisprong hebben. Bovendien worden de eicellen niet zo vlug bevrucht als bij jongere vrouwen. Dat betekent natuurlijk niet dat je niet meer zwanger kan worden, het kan alleen wat langer duren.
Je wordt sneller zwanger van een meerling
De kans dat je zwanger wordt van een twee- of meerling wordt groter als je ouder wordt, zeker als er een beroep gedaan werd op IVF (In vitro-fertilisatie).
Je zal sneller last krijgen van zwangerschapsdiabetes
Zwangerschapsdiabetes komt, zoals de naam al aangeeft, enkel voor tijdens de zwangerschap, en meer bij vrouwen die ouder zijn dan 35.
Je hebt sneller een keizersnede nodig
Vrouwen boven de 35 lopen meer risico op complicaties tijdens de zwangerschap.
Het risico op chromosomale afwijkingen wordt groter
Er is een groter risico op chromosomale afwijkingen zoals het syndroom van Down.
Er is een groter risico op miskramen
Het risico op miskramen wordt ook groter als ze ouder wordt.
Als je plant om zwanger te worden, is het aan te raden op voorhand al een afspraak te maken met je dokter. Hij of zij zal je algemene gezondheid onderzoeken en kan je raadgevingen geven met betrekking tot je levensstijl.
Laat je zwangerschap goed opvolgen en meld de kleinste veranderingen of symptomen, ook al lijken ze onbelangrijk.
Eet gezond. Tijdens de zwangerschap heb je meer calcium, ijzer, proteïne, foliumzuur en andere voedingsstoffen nodig.
Blijf fysiek actief: blijf in beweging, maar ga hierover wel ten rade bij je arts of gynaecoloog.
Vermijd risicovolle stoffen. Alcohol, tabak en drugs moeten tijdens je zwangerschap absoluut verboden zijn. Zelfs gematigd alcoholgebruik leidt tot grote risico’s voor de baby. Roken verhoogt het risico op vroeggeboorte, problemen met de placenta en een laag geboortegewicht. Drugs kunnen enorme schade toebrengen aan je baby.
leeftijd, zwanger, zwangerschap Als je gebeten bent door een dier, blijf dan kalm en neem de volgende maatregelen:
Oppervlakkige wonden: als het dier amper door de huid gebeten heeft en er geen risico is op hondsdolheid, behandel het dan als een gewone kleine wonde. Was het uit met zeep en water, smeer er een desinfecterende zalf op en bedek de wonde met een proper verband.
Diepe wonden: als de beet een diepe wonde heeft nagelaten, de huid ernstig gescheurd is en/of blijft bloeden, druk er dan een propere, droge doek tegen en ga meteen naar de dokter of eerste hulp.
Infectie: als je signalen van infectie opmerkt, zoals zwellen, roodheid, pijn of lekken, ga dan meteen naar de dokter.
Hondsdolheid: als je gebeten werd door een dier dat mogelijk drager was van hondsdolheid, ga dan meteen naar de dokter.
Tetanus: om de tien jaar zou je vaccinatie tegen tetanus (klem) hernieuwd moeten worden. Als de laatste inenting meer dan tien jaar geleden is en de wonde diep of vuil is, zal je dokter een nieuwe vaccinatie aanraden.
beet, dierenbeet Door veel vezels te eten, houd je je spijsverteringsstelsel gezond, vermijd je problemen met je stoelgang en verlaag je je risico op hart- en vaatziekten en diabetes. Vrouwen hebben per dag te minste 25 gram vezels nodig, mannen meer dan 35.
Vezels komen bovendien goed van pas als je op dieet bent en wil afvallen. Vezels geven je namelijk een vol gevoel, waardoor je minder vetrijke voeding zal eten.
Voedingsproducten die rijk zijn aan vezels, zijn onder meer fruit, groenten en volkorenproducten. Meer vezels eten hoeft helemaal niet te betekenen dat je je volledige eetpatroon moet veranderen. Per dag heb je ongeveer 30 gram vezels nodig.
– Een fruitsalade is gemakkelijk te bereiden.
– Eet een sinaasappel in plaats van sinaasappelsap te drinken.
– Eet de schil van appels en peren.
– Eet je aardappelen in de schil. De schil bevat juist de meeste voedingsstoffen.
– Eet volkorenbrood in plaats van wit brood.
– Noten zijn erg vezelrijk en dus een ideale snack.
– Eet havermout of muesli als ontbijt.
– Neem een lekkere maaltijdsalade als lunch
– Maak bij iedere maaltijd een slaatje klaar
– Maak meer maaltijden met zilvervliesrijst, tarwe, bulgur en linzen
vezels Niet alleen de zon in de zomer, maar ook de bijtende koude in de winter, kan erg schadelijk zijn voor je huid. Het is dus ook in de winter belangrijk je huid voldoende te beschermen.
Als we het koud hebben, krijgen we kippenvel. Dit is een reactie van ons lichaam om de warmte vast te houden bij koude. De huid zal ook bleek worden. De bloedvaatjes onder de huid klappen dan dicht, zodat het bloed dieper in het lichaam wordt omgeleid en er niet veel warmte verloren gaat. Zo blijven de organen op temperatuur.
Als je lang in extreme koude moet verblijven, riskeer je vrieswonden. Daardoor gaan de bloedvaten net onder de huid dichtgaan en verkrampen. De bloedtoevoer naar de externe lichaamsdelen wordt dan belemmerd, waarna een vrieswonde ontstaat. De lichaamsdelen die hier het meest gevoelig voor zijn, zijn de neus, vingers, tenen en oren.
Vrieswonden zijn op te delen in drie graden. Bij eerstegraadswonden zal de huid gevoelloos en wit zijn, en rood en warm worden als je terug in de warmte komt. Tweedegraadswonden zijn hetzelfde, al zullen hier ook blaren bij verschijnen. Derdegraadswonden zijn heel ernstig, de huid zal hierbij afsterven.
Veel mensen, voornamelijk vrouwen, hebben bij winterse temperaturen last van kloven in de vingers. Dit kan pijnlijk zijn. De kloven in de hand ontstaan wanneer de huid enorm droog is. In de winter is de huid namelijk erg droog, ook binnen, waar meestal de verwarming opstaat. Kloven kan je enkel behandelen door je handen zoveel mogelijk te hydrateren.
De lucht in de winter is erg droog, waardoor de bovenste laag gemakkelijk uitdroogt. Aan de andere kant van de huid trekken de bloedvaatjes samen. Daardoor wordt de bovenste huidlaag droog en ruw. Lippen bevatten geen talgklieren en zijn dus erg vatbaar voor dit fenomeen. Gesprongen lippen kan je behandelen met een lippencrème. Deze kan gesprongen lippen niet alleen behandelen, maar ook voorkomen.
huid, kloven, koude, lippen, vrieswonden