Spini bifida of een open rug, is een aangeboren afwijking die ontstaat tijdens de embryonale ontwikkelingsfase. Het is een aandoening aan de neurale buis die ertoe leidt dat de ruggenwervels niet goed rond het ruggenmerg aansluiten. Op die manier worden de zenuwen in de wervelkolom niet voldoende beschermd. Spina bifida kan leiden tot schade aan het zenuwstelsel. De schade is afhankelijk van de hoogte van de aandoening op de wervelkolom en van de staat van het ruggenmerg.
Symptomen van spina bifida
Er zijn twee vormen van open rug:
Spina bifida occulta: ook wel verborgen open rug genoemd; is een milde vorm van spina bifida. Vaak blijft deze vorm van open rug onopgemerkt. Men heeft er immers niet veel last van. Spina bifida occulta wordt doorgaans pas op een latere leeftijd ontdekt, naar aanleiding van een onderzoek voor een andere aandoening.
Spina bifida aperta. Dit is de meest voorkomende vorm van open rug. De pasgeborene heeft een zichtbaar uitpuilende vochtblaas op de rug, bedekt door een dun laagje huid.
Er bestaan twee vormen van spina bifida aperta:
– Spina bifida aperta meningocèle: De vochtblaas bevat enkel weefels en vocht die de ruggenwervel bedekken. De schade aan het zenuwstelsel is beperkt, er zijn bijgevolg weinig lichamelijke beperkingen.
– Spina bifida aperta myelomeningocèle: De vochtblaas bevat naast vocht ook ruggenmerg en zenuwen. Schade aan de ruggenwervel is onvermijdelijk, verlamming is een mogelijk gevolg.
Een open rug kan gepaard gaan met een aandoening die hydrocefalus heet. Bij deze aandoening heeft men teveel hersenvocht rondom de hersenventrikels. Door de grote hoeveelheid hersenvocht ligt er een verhoogde druk op de hersens, op die manier kan het functioneren van de hersens worden aangetast. Hydrocefalus kan zowel voor als na de geboorte voorkomen.
Oorzaken en risicofactoren
De precieze oorzaak van open rug is ongekend, men vermoedt dat de oorzaak bij een aantal genetische gegevens en omgevingsfactoren ligt. Indien de moeder reeds een kind heeft met spina bifida, is er een vehoogde kans van 1 op 25 dat ook het tweede kind lijdt aan open rug. Idem wanneer één van de ouders zelf spina bifida heeft.
Behandeling van spina bifida
Indien men een ernstig geval van spina bifida heeft, of ook lijdt aan hydrocefalus, is een chirurgische ingreep noodzakelijk. De mobiliteitsproblemen die het gevolg zijn van open rug, kunnen worden verholpen met fysiotherapie.